ROBOTİK YÜRÜME– Robotik Yürüme Rehabilitasyonu
Robotik rehabilitasyon teknolojileri: Yürüme yeteneğini kısmen veya tamamen kaybetmiş hastalarda tekrar yürüme yeteneğinin kazanılmasına yardımcı olan gelişmiş robotik yürüme sistemidir. Hızlı ve doğru biçimde hastaların hareketlerini tekrar kazanmasını sağlar. Hareketlerin fizyolojik patenlere uygun, tekrarlayıcı bir şekilde robot yardımı ile yapılması, beyin ve omurilikteki hareketin yeniden ve doğru olarak öğrenilmesini sağlar. Beyinde ise eski yanlış kanının aksine rezervde olan kök hücreler, iyi öğrenerek kaybedilmiş fonksiyonu tekrar sağlama sürecine adaptasyona yardımcı olur. Burada robotik sistemdeki sensörler ve hastanın eğlenceli bir şekilde adapte olmasını sağlayan sanal gerçeklik uygulamaları ile tedavideki motivasyon yüksek tutulur.
Rehabilitasyon ülkelerin ve toplumların gelişmişliği ile doğru orantılı değerlendirilmesi gereken bir uygulamadır. Günümüzde Teknolojinin gelişmesi, Rehabilitasyon uygulamalarını da daha kullanışlı ve faydalı hale getirdi yeni bir çığır açılmış oldu.
Normal koşullarda eskiden felçli bir hastanın yürütülebilmesi hele de bu kilolu bir hastaysa, tek başına bir fizyoterapistin beceremeyeceği bir işti. Böyle bir hastaya, günde 100 adım attırabilmek için iki kişinin bir saate aşkın bir çaba harcaması gerekiyordu. Sonuçta da atılan adımların ne kadar düzgün olduğunu kontrol etme şansımız yoktu.
Artık robotlar vasıtasıyla kişinin, en doğru yürüme modeliyle hem de en seri hareketlerle yürüme şansı ortaya çıktı.
Hangi hastalıklarda faydalıdır?
- İnme- felç
- Beyin damar tıkanıklığı
- Beyin Kanması
- Beyin Hasarı
- Beyin Hastalıkları (tümör, ameliyat vs…)
- Omurilik Hasarı
- Multiple Skleroz
- Geriatrik yürüme denge bozuklukları
- Parkinson Hastalığı
- Ortopedik nedenli yürüme ve el kol kullanım yetersizlikleri
- Diğer Nörolojik Hastalıklar
Robotik rehabilitasyon nasıl uygulanıyor
Hastalara uygun ekipmanlar giydirilir ve cihaza geçilir, vücut ağırlığı makineye aktarılır.
Daha sonra, yürüyüş bandı üzerine kısmi aktarım sağlanır.
Yürütücüler yürümede duyarlı davranarak aktif hareketi ortaya çıkarmayı ve güçlendirmeyi hedeflerler. Tedavi sırasında hasta karşısındaki ekrandan kendi hareketlerinin simülasyon halini görerek kontrol edebilir. Tedaviyi bir bilgisayar oyunu olarak düşünebiliriz. Hasta, oyundaki oyuncuyu yöneterek, oyunun kuralı gereği bir şeyler toplamak gibi, belli görevleri yerine getirerek tedaviye aktif olarak katılmaktadır. Oyunun zorluk seviyesi ve yürüyüş temposu hastaya göre değişebilmektedir.
Robotik rehabilitasyon felç dışındaki başka sağlık problemleri olan hastalara da uygulanabilir mi
Robotik rehabilitasyonun uygulanmasında felç hastaları birinci sırada.
Omurilikte yarı ya da tam kesilme sonucunda ortaya çıkan her iki bacağın kullanılamadığı omurilik felçli hastalara da robotik rehabilitasyon uygulanıyor.
Bunun dışında SP (Serebral Palsi) yani beyin felçli spastik çocuklar da bu tedavilerden faydalanıyorlar. Öte yandan MS hastalığı, Parkinson ve ortopedik nedenlerle yürümesinde veya elini kullanmasında herhangi bir problemi olan ya da bir kaza, bir travma, bir ameliyat sonrası komplikasyon nedeniyle ayak ya da ellerini kullanamayanlarda da aynı şekilde robotik rehabilitasyon başarıyla kullanılıyor.”
Şimdi kullanılan robotik teknolojide hasta, sanki bir ormanda yürüyormuş gibi yerdeki bir çakılı veya bir ağaç parçasını dahi hissedebiliyor. Robot sayesinde merdiven çıkabiliyor, yokuş aşağı inebiliyorsunuz veya yokuş yukarı çıkarabiliyorsunuz. Kısacası robot, hayat içerisindeki tüm aşamaları yaptırıyor.”
Robotik rehabilitasyonu uygulanamayacağı bir hasta grubu var mı?
OTURMA DENGESİNİ SAĞLAYAMAYAN HASTAYA ROBOTİK REHABİLİTASYON UYGULANAMAZ
- Robotik rehabilitasyon için mutlaka hastanın oturma dengesi olması lazım. Herhangi bir nedenle felç olmuş ama oturma dengesini tamamlayamamış hastaların, maalesef ne robotik yürüme cihazını kullanma şansları yok.
- Ciddi baş dönmesi olan hastalar bu çalışma programına belli bir süre için alınamıyor. Hastanın iki bacak uzunluğu arasında ciddi bir fark varsa (beli bir ölçüdeki minik farkları makinelerimiz tolere edebiliyor),
- Hasta ileri yaşlardaysa,
- Kalp tansiyon sorunu varsa veya
- Hamile ise robotik rehabilitasyon uygulanamıyor
- Çocukların da bir metrenin üzerindeki boya ulaşmış olmaları gerekiyor ki bu cihazları kullanabilsinler.
- Aşırı spastisitesi olan çocuklara da robotik rehabilitasyon uygulanamyor
. Robotik rehabilitasyonunun getirdiği avantajlar nelerdir? Belli bir aşamadan sonra hasta tek başına da yapabiliyor mu?
Mutlaka bir fizyoterapist eşliğinde yapılıyor.
Daha önce, bir hastaya 100 adım attırmak için 2 kişinin bir saat o hastayla ilgilenmesi gerekiyordu.
Hasta Robotla yirmi dakika içerisinde 800 adımı çok düzenli olarak atmış oluyor. Hastanın önceki bulgularını, o andaki bulguları izlenebiliyor. Bu bulgularla hastanın kas kasılmasının tek tek tespit edilebiliyor. Robot sayesinde nerede sorun olduğu tespit edilebiliyor. Tespit edilen yerler bir takim uygulamalar( özel aparatlar, botoks uygulamaları gibi ) yapılabiliyor. İlk başlangıçta dengeleri sağlayabilmek için bir yürüteç kullanılabilirken, daha sonra hastalar koltuk değneğini dahi bırakıp hayatın içerisinde sadece bu makinelerle yürüyüp merdiven çıkabilecek duruma geliyorlar.
. Felçli bir hastada ne oranda bir iyileşme olabiliyor?
Omuriliğin tamamen kesildiği felç türünde , felçli hastaların, yukardan asılmalı cihazla tamamen yürümesi mümkün değil. Sadece egzersizler yaptırmak, yürüme ve motivasyonlarını sağlamak için hastalara çok büyük katkı getirir. Ama bu cihazdan ayırdığımız zaman kişinin kendi başına yürümesi olanaklı değildir. Ara vakalarda, yarı kesilerde yürüme imkanı var.
Bu cihaz ile Yürüme hayali hiçbir zaman söz konusu olmayan ancak tekerlekli sandalyeyle yaşamını sürdürecek veya çok ağır değneklerin yardımıyla kendisini ileri itmek zorunda olan hastaların yürüyebileceği yeni bir alanın gelişmiş oluyor.
. Ortalama olarak bir seans ne kadar sürüyor ve seans aralıkları nasıl ayarlıyorsunuz?
Duruma göre haftada 3 ila 5 arasında değişiyor. Her bir seans 20 dakika minimum, bu makinelerin çalıştığı dönem bundan ayrılması ve buna bağlanması giriş ve çıkısın yirmi dakika olduğunu düşünürseniz toplam 40 dakikalık bir işlem Bu minimum yapacağımız iş.
Bunun ötesinde bir saatte kadar bu işin uzatılması söz konusu.
. Spastik çocuklara Robotik Rehabilitasyon ne tür kazanımlar sağlıyor?
AŞIRI SPASTİSİTESİ OLAN HİÇBİR ÇOCUĞU BU TEDAVİ SİSTEMİNE ALINAMIYOR
Eğer robotik rehabilitasyon çok fazlaysa bu cihazlardan sonuç almak mümkün değil çünkü cihaz, spastik bir kasılmayla mücadele ettiği taktirde veya siz bilinçli olarak sanki spastiği taklit etmek için ayağınızı yürüme pateninden uzaklaştırdığınızda cihaz durmayı tercih ediyor. Dolayısıyla biz aşırı Spastisitesi olan hiçbir çocuğu bu tedavi sistemine alamıyoruz.
Sistem, daha ziyade spastik çocukların, spastisitenin ön planda olmadığı tiplerinde daha başarılı sonuçlar getiriyor. “
Rehabilitasyon çok minik kazanımların üst üste konulması ve mevcudun da muhafaza edilmesiyle sonuç alınan ve çaba ile sabrın çok önemli olduğu bir
süreçtir.
